Co to jest stomia
Stomia z grec. usta (brzuszny odbyt lub przetoka) – chirurgicznie wytworzone połączenie jelita grubego lub cienkiego z powierzchnią brzucha. Najczęściej jest następstwem częściowej lub całkowitej resekcji jelit.
W dostępnej literaturze można spotkać się z szeregiem innych nazw stosowanych zamiennie z terminem stomia, jak na przykład: przetoka, odbyt brzuszny, sztuczny odbyt, czy też anus.
W zależności od sytuacji stomia stanowi zabieg ratujący zdrowie, a w pewnych sytuacjach nawet i życie. Pomaga ona w funkcjonowaniu układu pokarmowego wtedy, gdy z pewnych względów zdrowotnych, nie można w sposób naturalny wypróżniać się.
Rodzaje Stomii
Kolostomia
Najczęstszym rodzajem stomii jest kolostomia, czyli stomia na jelicie grubym. Po usunięciu chorego fragmentu jelita grubego, koniec pozostałego jelita wyprowadza się na powierzchnię brzucha, wywija na zewnątrz błonę śluzową i przyszywa do skóry. Przez powstały w ten sposób „odbyt brzuszny”, czyli stomię, odbywa się teraz wydalanie treści jelitowej do specjalnych woreczków stomijnych, naklejanych na skórę wokół stomii. Kolostomię wykonuje się najczęściej z powodu nowotworów jelita grubego, urazów brzucha, niedokrwienia jelit, niedrożności jelit.
Ileostomia
W podobny sposób wykonywana jest ileostomia, która jest wyłonieniem na powłoki brzuszne końca jelita cienkiego, zwykle w wyniku usunięcia całego jelita grubego. Przyczyną takiej operacji najczęściej są nieswoiste choroby zapalne jelit (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna), czy polipowatość. Wydostający się kał jest rzadszy i jest go znacznie więcej niż w przypadku kolostomii, dlatego do zaopatrzenia ileostomii używa się woreczków otwieranych na dole, dzięki czemu nie trzeba ich odklejać od skóry i wymieniać na nowe za każdym razem, gdy się wypełnią, wystarczy je tylko opróżniać.
Urostomia
Urostomia jest to stomia na układzie moczowym, umożliwiająca swobodny odpływ moczu z dróg moczowych w przypadkach, gdy z powodu choroby (nowotwory układu moczowego, wady wrodzone) nie jest to możliwe w sposób naturalny. Najczęściej wykonuje się ją przez połączenie ze skórą moczowodów za pomocą wstawki jelitowej (ureteroileocutaneostomia, czyli operacja Brickera) – na zewnątrz wygląda to podobnie jak kolostomia lub ileostomia, z której wydobywający się mocz trafia do woreczków zaopatrzonych w kraniki do opróżniania (dzięki czemu, tak jak w przypadku ileostomii, nie trzeba ich wymieniać, kiedy się wypełnią).
Pielęgnacja stomii:
Skóra po wyłonieniu stomii wymaga dokładnej i szczególnej pielęgnacji, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia podrażnień. Bardzo ważne jest, aby wiedzieć jak prawidłowo dbać o skórę.
Tylko zdrowa i nieuszkodzona skóra gwarantuje prawidłowe korzystanie ze sprzętu stomijnego, a tym samym prowadzenie normalnego życia po operacji.
- Gdy do mycia i oczyszczania skóry używa się mydła, najlepiej użyć produktu przeznaczonego tylko dla stomików. Korzystanie z innych prowadzić może do podrażnień. Po użyciu odpowiedniego mydła skórę wokół stomii trzeba dokładnie spłukać i osuszyć.
- Pośpiech i skrępowanie nie służą dobrze wykonanej zmianie worka stomijnego. Najlepiej znaleźć w domu pomieszczenie, w którym będzie można swobodnie wymienić sprzęt stomijny. Najlepiej, żeby była to łazienka ze względu na dostęp do bieżącej wody oraz toalety i właśnie tam stworzyć sobie kącik na sprzęt stomijny. Szybko i niedbale wymieniony worek może doprowadzić do skrócenia czasu jego noszenia oraz powodować podrażnienia skóry, dlatego tak ważne są komfortowe warunki jego wymiany i spokój.
- Nie należy dopuścić do sytuacji, w której zabraknie sprzętu stomijnego. Warto więc dostatecznie wcześnie wybrać się do lekarza z prośbą o wypisanie zlecenia lub wykupić niewielki zapas wcześniej. Może zdarzyć się, że przychodnia, w której uzyskujemy zlecenie lekarskie lub sklep medyczny jest nieczynna, dlatego zakupu nie można zostawiać na ostatnią chwilę.
Karta Stomika:
Z inicjatywy kampanii “STOMAlife. Odkryj stomię” osoby ze stomią, mogą uzyskać specjalną kartę. Pomoże ona w kłopotliwych sytuacjach, z którymi muszą zmierzyć się stomicy np. podczas kontroli celnych, granicznych, podczas odpraw lotniczych.
Kartę stomika można wyrobić bezpłatnie. Jest poręczna: z łatwością zmieści się w portfelu. Do karty dołączane jest zaświadczenie medyczne od lekarza prowadzącego.Tylko wtedy karta stomika jest ważna. Treść karty jest przetłumaczona na siedem języków: angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, rosyjski, włoski i grecki.
